W niedzielę 22 sierpnia 2021 roku o godzinie 16.00, rozpocznie się spacer po nieistniejącym mieście: śladami tzw. getta środkowego. Rozpoczęcie spaceru będzie miało miejsce w miejscu szlabanu do getta – skrzyżowanie ulic Warszawskiej i Samorządowej, a zakończenie w miejscu szlabanu do getta – skrzyżowanie ulic Samorządowej i Reymonta (obecne rondo Marchlewicza).
W programie między innymi zapalenie świec w miejscu pamięci otwockich Żydów, w rocznicę pierwszego masowego rozstrzeliwania. Wydarzenie poprowadzi Sebastian Rakowski – prezes Towarzystwa Przyjaciół Otwocka. Przewidywany czas trwania – co najmniej 2 godziny.
Dzięki uprzejmości Centrum Taubego (Taube Center for Jewish Life&Learning) uczestnicy spaceru będą mogli skorzystać z bezprzewodowych zestawów słuchawkowych. Zachęcamy do przyniesienia własnych zestawów słuchawkowych (wejście mini jack).
Data 19 sierpnia 1942 r. to dzień, który w okrutny sposób zapisał się na kartach historii miasta – hitlerowcy wywieźli z Otwocka do obozu zagłady w Treblince 8-10 tysięcy Żydów (blisko połowę mieszkańców!), którzy następnego dnia najprawdopodobniej zostali zamordowani w komorach gazowych obozu. Równocześnie, hitlerowcy rozstrzeliwali niektórych z Żydów na miejscu, przy ul. W. Reymonta w Otwocku.
Pamiętnego dnia 19 sierpnia 1942 r. zginęło tam ok. 600 osób, natomiast łącznie w sierpniu i we wrześniu 1942 roku zmordowano ok. 2000 osób, które wcześniej zdołały się ukryć przed transportem do Treblinki. Od 2000 roku tradycją stały się obchody sierpniowej rocznicy likwidacji otwockiego getta i Zagłady Żydów Otwockich. W sierpniu 2012 roku wytyczono w przy ul. W. Reymonta teren miejsca pamięci narodowej poprzez ułożenie głazów narzutowych oraz przymocowano na kamieniu nową tablicę z nowym napisem.
Za sprawą Społecznego Komitetu Pamięci Żydów Otwockich i Karczewskich, Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa zdecydowała w 70. tragiczną rocznicę Zagłady Żydów otwockich o zmianie treści napisu na następujący – również w dwóch wersjach językowych:
- „Tu w zbiorowych mogiłach spoczywa około 2000 otwockich żydów rozstrzelanych w tym miejscu w sierpniu i wrześniu 1942 roku przez niemieckich okupantów. Pamiętajmy o ich tragedii, a także o wszystkich wymordowanych żydowskich współobywatelach naszego miasta. Miedszańcy Otwocka”
Na terenie Otwocka znajduje się również Skwer Pamięci Żydów Otwockich. O nadanie obecnej nazwy dla skweru zabiegało Towarzystwo Przyjaciół Otwocka. Wniosek został poparty przez Radę Miasta Otwock. W 2017 roku na skwerze odsłonięto pamiątkowy kamień oraz tablicę informacyjną. Od 2020 roku dzięki inicjatywie pana Dariusza Węgrowicza na skwerze Pamięci Żydów Otwockich stoi replika przedwojennej pompy kołowej. Otwocki radny Stanisław Stanaszek, znakomity ślusarz, podjął się wykonania części mechanicznej, tzw. mimośrodu. Pompa stanowi pomost między przeszłością a współczesnością. Przedwojenne zdjęcie pompy z 1927 r. zostało zamieszczone na okładce książki Symchy Symchowicza „Pasierb nad Wisłą”.
W 79. rocznicę zagłady gett w Otwocku, Falenicy i Rembertowie Społeczny Komitet Pamięci Żydów Otwockich i Karczewskich, Towarzystwo Przyjaciół Otwocka, Komitet Upamiętnienia Zagłady Gett w Falenicy i Rembertowie oraz Europejski Instytut Kultury Fundacja zapraszają na uroczystości upamiętniające te tragiczne wydarzenia:
Źródło: Informacja z Urzędu Miasta Otwock
